TRANG CHỦ

Bài 9: Giao Tiếp An Toàn Trên Internet

Tin học 11 — Nhận biết lừa đảo phổ biến và giao tiếp văn minh theo quy tắc ứng xử trong môi trường số.

Mục tiêu bài học

  • Nêu được một số dạng lừa đảo phổ biến trên không gian số và cách phòng tránh.
  • Biết giao tiếp văn minh, phù hợp quy tắc ứng xử trong môi trường số.
An toàn Lừa đảo Giao tiếp Quy tắc ứng xử Bảo mật

1. Nhận biết & phòng tránh lừa đảo trên không gian số

a) Ba nguyên tắc “vàng”

  • Hãy chậm lại (tránh bị thúc ép, hoảng hốt).
  • Kiểm tra ngay (tự xác minh qua số điện thoại/địa chỉ cơ quan chính thức).
  • Dừng lại, không gửi (mọi yêu cầu chuyển tiền khẩn cấp đều phải đặt dấu hỏi).

b) Một số tình huống điển hình & cách xử lí

  • Giả mạo hỗ trợ kỹ thuật: bật cảnh báo, dụ gọi điện/chuyển tiền; hãy cập nhật phần mềm bảo mật, quét virus; không thanh toán qua thẻ cào/chuyển nhanh.
  • “Tin tốt – trúng thưởng”: tra cứu thêm về giải thưởng/chương trình; không đóng phí trước để “nhận thưởng”.
  • “Tin xấu – đe doạ” (mạo danh cơ quan): chỉ liên hệ lại qua kênh chính thức/đường dây nóng; không chuyển tiền nhanh khi chưa có văn bản xác minh.
  • Website thương mại điện tử giả mạo: kiểm tra liên kết, nội dung, đánh giá; ưu tiên kênh thanh toán uy tín/nhận hàng–trả tiền; cảnh giác “giá rẻ bất ngờ/miễn phí”.
Gợi ý xử lí Hoạt động 1: bình tĩnh đặt câu hỏi; hỏi thêm thầy cô/người thân; tìm cách liên hệ trực tiếp để làm rõ.

2. Giao tiếp văn minh trong môi trường số

  • Cơ sở: Quy tắc ứng xử trên mạng xã hội (Quyết định 874/QĐ-BTTTT, 17/6/2021) nêu 4 nhóm chuẩn mực.
4 quy tắc cốt lõi
  1. Tôn trọng, tuân thủ pháp luật.
  2. Lành mạnh (phù hợp giá trị đạo đức, văn hoá Việt Nam).
  3. An toàn, bảo mật thông tin (tuân thủ quy định bảo vệ dữ liệu cá nhân/tổ chức).
  4. Trách nhiệm (chịu trách nhiệm về hành vi, hợp tác với cơ quan chức năng khi cần).

Nên làm

  • Chia sẻ thông tin chính thống, tích cực; tìm hiểu/tuân thủ điều khoản dịch vụ; quản lí và bảo mật thông tin cá nhân.

Không nên làm

  • Đăng tải nội dung vi phạm pháp luật; dùng ngôn từ kích động bạo lực; kinh doanh dịch vụ trái phép.

3. Luyện tập

  • Xử lí tình huống bạn bè mượn tiền qua mạng theo 3 nguyên tắc; bổ sung danh sách “nên/không nên”.

3.2. Vận dụng

  • Tra cứu thêm các vụ lừa đảo thực tế và áp dụng 3 nguyên tắc để tự bảo vệ.